شطرنج
یکی از کهنترین بازیهاییاست که امروزه نیز در میان مردم جهان رواج دارد؛ بهطوریکه قدمت این بازی را بیش از ۱۵۰۰ سال رقم زدهاند. به باور برخی شطرنچ اختراع ایرانیان است و به همین دلیل هنوز از واژگان پارسی استفاده میکند.
عدهای هم آن را ابداعِ هندیان، یونانیان، رومیان، بابلیها، سکاها، مصریان، یهودیان، چینیها و اعراب دانستهاند. اما آنچه که بیش از هر رأی دیگری موردِ پذیرش است، این که شطرنج در اصل هندی بوده، سپس از هند به ایران آورده شده، از ایران به عربها و جهان اسلام گسترش یافته، و سرانجام به اروپا رفته است.
ورود شطرنج به ایران
روایاتی که ورود شطرنج را به ایران با عهدِ ساسانی همزمان میدانند اغلب از ماتیکان چترنگ یا چترنگنامک (گزارش شطرنج) گرفتهشدهاست و مشابهِ آن را فردوسی در شاهنامه به نظم درآورده. این داستان – که به چندین شیوه نقل میشود- چنین است:
در زمان پادشاهی خسرو انوشیروان، شاهی از شاهانِ هند که دیورسام خوانده میشد فرستادهای را به دربارِ ایران روانه کرد.
فرستاده پس از به جای آوردنِ آدابِ دربار،گنج ها و پیشکش های گرانبهایی را به شاهِ ایران تقدیم کرد و تختهای از شطرنج با مهرههایی از عاج و زمرد نیز در بینشان بود.
آنگاه به پادشاهِ ایران چنین گفت: کهای شاهِ شاهان! من از سویِ شهریارِ هند بدین کار گمارده شُدَم تا شما را بگویم که شهریارِ ما گفتند که هیچ برتری نیست مگر به دانش و خِرَد و اینک که شما خود را از ما برتر میدانید، پس بایسته است که دانشِ شما نیز از دانشِ ما افزون باشد.
اینک ما این شطرنج را به سویِ شما فرستادیم تا شما روش و شیوه آن را – چنان که هست- بازیابید؛
اگر از این کار فرومانید، آنگاه باید ساو و باج بر ما بفرستید و اگر توانستید، آنگاه ما باجگزارِ شما خواهیم بود.» در پایانِ این داستان، بزرگمهر، وزیرِ انوشیروان، راه و شیوه این بازی را درمییابد و بدینسان ایرانیان بر هندیان غالب میآیند.
با این همه روایت از ورود شطرنج به ایران از سوی هندوستان بسیار است اما این روایت از سندیت تاریخی معتبر تری برخوردار است. .
پاینده و جاوید باد نام ایران
در سایه سار همبستگی تمام اقوام ایران زمین این کهن دیار اهورایی
خرد و اندیشه نگهدارتان
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: شطرنج
تاريخ : پنج شنبه 7 مرداد 1395
| 19:25 | نویسنده : اصغر رضایی گماری | .: Weblog Themes By Pichak :.